![](./pubData/source/images/pages/page20.jpg)
20 Vastgoedsturing #22
energie biedt de superbatterij van Cees van
Nimwegen, uitvinder en voormalig hoofd van
de afdeling ontwikkeling van Philips. Zijn sys-teem
valt op door zijn eenvoud. Met basalt,
metaal en steenwol als hoofdingrediënten
bouwde hij een zeer doeltreffende superbatte-rij.
Simpel gesteld bestaat de ‘batterij’ van Van
Nimwegen uit een zeecontainer met daarin
40 kubieke meter basalt. Energie wordt door
een ingenieus buizensysteem opgeslagen in
de stenen. De voordelen van dit systeem zijn
legio: de accu gaat 30 tot 35 jaar mee zon-der
onderhoud en het geheel is opgebouwd
uit duurzaam materiaal. Je kunt warmte tot
500 graden Celsius langer dan een half jaar
opslaan met een rendement van 80 procent
en de opslagkosten zijn laag. Bij grootschalig
gebruik komt dat neer op 0,02 euro per kWh
met een hoog rendement en nul CO2-uitstoot.
Het nadeel van dit systeem: de batterij wordt
pas rendabel bij een warmtebehoefte vanaf
8.000 kubieke meter gas per jaar en neemt
veel ruimte in.
Na jaren van experimenteren wordt het sys-teem
nu daadwerkelijk gerealiseerd bij Eco-dorp
Boekel, een coöperatie van burgers die
zelfvoorzienend en duurzaam willen leven.
Er is er belangstelling voor de accu vanuit
de agrarische sector en van grote partijen
die zonneweides bouwen. Zij denken met de
basaltaccu hun netwerkcongestieprobleem te
kunnen oplossen.
Warmwateropslagsysteem
Ook water biedt mooie kansen voor de opslag
van energie. Zo werkt de start-up Borg aan
de ontwikkeling van een warmtebuffer voor
het verduurzamen van woningen. Dit product
wordt nu gevalideerd voor de renovatiemarkt
en moet in 2023 in de schappen liggen. Het
warmteopslagsysteem slaat warmteoverschot
uit duurzame energiebronnen op in water
voor later gebruik. Een eerste prototype van
het Borg-buffervat is inmiddels geplaatst in
een van de Dreamhûs-woningen in Friesland.
Dit betreft een experiment voor duurzaam,
betaalbaar én comfortabel wonen en komt
voort uit een samenwerking tussen Woon-
Friesland, Bouwgroep Dijkstra Draisma, The
Green Village en de Bewonersraad Friesland.
Al dit soort initiatieven en experimenten zullen
de komende jaren worden doorontwikkeld.
Met nieuwe energieopslagtechnieken van
Nederlandse universiteiten, kennisinstellin-gen,
start-ups en scale-ups kan de energie-transitie
versneld worden doorgevoerd. Dat
vraagt wel om een duidelijke visie en goede
samenwerking tussen alle betrokken partijen.
De overheid zal hierbij een sturende rol moe-ten
spelen. Met de juiste subsidies kan het buf-feren
van energie wel eens dé sleutel blijken
te zijn naar de realisatie van een CO2-neutraal
energiesysteem. <
Naast basalt
biedt water
ook mooie
kansen voor
energieopslag
ONDERZOEK TNO
Om de energietransitie waar te maken
zijn naast kleinschalige lokale ener-gieopslagsystemen
ook grootschalige
systemen nodig. TNO werkt aan uiteen-lopende
energieopslag- en conversie-technologieën.
Nederland is volgens
het kennisinstituut namelijk uitstekend
gepositioneerd om met innovatieve
conversie- en opslagtechnologieën en
infrastructuur grootschalige opslag te
realiseren. Het gaat hierbij om conversie
van elektriciteit of biomassa naar water-stof
of groen gas (Power2Gas), van elek-triciteit
naar warmte (Power2Heat) en
van elektriciteit naar brand- en grond-stoffen
(Power2Fuels & Feedstock).
Twee projecten springen eruit:
• North Sea Energy: In het onderzoeks-programma
North Sea Energy werkt
TNO aan het integreren van de energie-functies
vanuit techniek, maatschappij,
markt en ecologie. Hiermee zet TNO
samen met partners de Noordzee op de
kaart als voorbeeldregio voor de Euro-pese
energietransitie.
• Heatstore: TNO coördineert het Euro-pese
onderzoeksproject Heatstore om
technologieën voor de opslag van ther-mische
energie te ontwikkelen en deze
in praktijkproeven te demonstreren. Het
gaat daarbij om verschillende configura-ties
waarin warmtebronnen, opslagtech-nieken
en benutting van warmte worden
gecombineerd.
SPECIAL ENERGIETRANSITIE
Cubes kunnen
de kosten voor
corporaties
aanzienlijk
reduceren