MAATSCHAPPELIJK VASTGOED
Å
20 Vastgoedsturing #4
MAATSCHAPPELIJK VASTGOED IN VERANDERING
Van voorzieningslogica
naar rendementslogica
Ruimtelijke
sturing wordt
een belangrijk
thema
Begin 2016 startten zorgorganisatie Amstelring en Zorgenoten een
uniek project om het zorgvastgoed van Amstelring op efficiënte en
rendabele wijze klaar te maken voor de toekomst. Inmiddels is een
jaar verstreken en de eerste resultaten tonen aan dat hier voor de
héle zorg serieuze kansen liggen om kosten te besparen.
In het onderzoek van Veldacademie richten
de onderzoekers zich op twee soorten
maatschappelijk vastgoed: basisscholen en
woonzorggebouwen voor ouderen. Waar in
het basisonderwijs nog veelal aanbodsturing
plaatsvindt, gaat de beleidsverandering in de
ouderenzorg steeds meer richting vraagvolgende
bekostiging van de dienstverlening
en de huisvesting. Waar vroeger de gebouwen
zelf werden bekostigd, moet het gebouw
steeds vaker bekostigd worden uit een vergoeding
die afhankelijk is van het afnemen
van de dienst door een persoon. Daaruit moet
de dienstverlenende organisatie zelf de huisvesting
betalen. De studie van Veldacademie
constateert vooral in de ouderenzorg een
verschuiving in het denken over vastgoedvraagstukken,
zowel bij de zorginstellingen,
eigenaren van de panden, corporaties en
gemeenten als bij beleggers. Overwegingen
van efficiency van de exploitatie, de alternatieve
aanwendbaarheid van grond en gebouwen,
en de keuze tussen huur en koop zijn
een belangrijkere rol gaan spelen dan factoren
als de nabijheid en spreiding van het aanbod
van de dienst. In het onderzoek wordt
dit geduid als een verschuiving van voorzieningslogica
via dienstverleningslogica naar
rendementslogica.
Vastgoedstrategieën onderwijs
In het basisonderwijs, waar nog grotendeels
aanbodsturing plaatsvindt, spelen deze overwegingen
veel minder. Maar in die gemeenten
waar de bestaande verdeelde verantwoordelijkheid
voor de basisschoolgebouwen is
opgeheven, en schoolbesturen als gevolg van
doordecentralisatie de volledige verantwoordelijkheid
voor het vastgoed in handen krijgen,
is er wel een verandering in vastgoedstrategieën.
Hier leidt het tot andere vastgoedbeslissingen
in de zin van een snellere reductie van
het aantal vestigingen of oppervlakte, en een
toename van het aantal nieuwbouwprojecten
dat wordt gestart. De studie van Veldacademie
concludeert dat bij een stelselwijziging